Actuele koersen (kg): Goud €66.566 Zilver €744
    

ECB zit klem tussen hoge rente en hoge inflatie

Door: Frank Knopers

Vorige week besloot de ECB haar opkoopprogramma met ingang van juli te beëindigen. Ook stelde de centrale bank een renteverhoging van 25 basispunten in het vooruitzicht voor de eerstvolgende meeting. Daarna zal ze de rente stapsgewijs verder verhogen, met als doel de inflatie weer onder controle te krijgen. Deze maatregelen moesten het vertrouwen in de euro versterken, maar het tegenovergestelde gebeurde. De rente op Italiaanse 10-jaars staatsleningen schoot omhoog en de ECB moest binnen een week opnieuw in actie komen. Wat ging er mis?

Door de hoge inflatie moesten centrale banken wel maatregelen nemen om hun geloofwaardigheid te behouden. De officiële inflatie in de muntunie was voornamelijk door hoge energieprijzen al gestegen tot een veelvoud van de inflatiedoelstelling van gemiddeld 2%. Bovendien was de marktrente al gestegen, waardoor de ECB zich niet kon veroorloven om nog langer te wachten met een aanpassing van het monetaire beleid. De timing kon haast niet slechter, want na het besluit om het opkoopprogramma te beëindigen schoten de rentes omhoog.

Italië wint opnieuw

De verslechterde economische vooruitzichten van hoge inflatie en stijgende rentes raakt vooral de financieel zwakkere landen in de eurozone. Landen met hoge schulden gaan veel meer rente betalen, terwijl hun begroting vastloopt op dure compensatiemaatregelen voor consumenten en bedrijven. Door belastingverlagingen op energie en brandstof lopen overheden dit jaar opnieuw tegen begrotingstekorten aan. Het besluit van de ECB om te stoppen met het opkopen van staatsobligaties leidde dan ook tot een scherpe stijging van de Italiaanse rente. Deze week steeg de rente op een Italiaanse 10-jaars lening naar 4,2%. Dat was het hoogste niveau sinds 2013. Het renteverschil met een Duitse 10-jaars staatslening steeg tot 240 basispunten, het hoogste niveau sinds het begin van de coronapandemie in 2020.

Renteverschil tussen Duitsland en Italië loopt verder op (Bron: YCharts)

De ECB plande woensdag een spoedbijeenkomst om de situatie weer onder controle te krijgen. De uitkomst van dit overleg was een korte verklaring, waarin de centrale bank herhaalde wat ze vorige week al bekendmaakte tijdens het rentebesluit. Namelijk dat de rente en aflossingen van eerder aangekochte staatsobligaties op een flexibele manier doorgerold zullen worden. In de praktijk betekent het dat de centrale bank de rest van dit jaar voor ongeveer €200 miljard aan rente en aflossing uit eerder opgekochte staatsobligaties kan herinvesteren in staatsleningen van 'zwakkere' eurolanden.

Ook kondigde de centrale bank een 'anti fragmentatie mechanisme' aan, dat moet voorkomen dat de rentes van zuidelijke landen verder oplopen. De details van dit programma moeten nog onthuld worden, maar met bleek genoeg om de markt te kalmeren. De ECB zwichtte voor de druk van de zuidelijke landen en de rentes daalden weer. Ook nam het renteverschil tussen Italiaanse en Duitse staatsleningen af.

Probleem opgelost?

De obligatiemarkt kwam weer enigszins tot rust en de ECB kan volgende maand de rente verhogen. Maar is het ook echt zo simpel? De spoedbijeenkomst van deze week laat zien dat de markt nog steeds zeer fragiel is. En dat de centrale bank misschien niet de juiste instrumenten heeft om de inflatie onder controle te brengen. Een renteverhoging kan helpen om de vraag naar goederen en diensten af te remmen, maar dat is nog niet de belangrijkste oorzaak van de hoge inflatie. Die oorzaak ligt besloten in de hoge energieprijzen en stress op logistieke ketens, aanbod gerelateerde problemen waar een rentebesluit weinig aan zal veranderen.

De hoge energieprijzen zijn vooral het gevolg van de oorlog in Oekraïne en de daarop volgende economische sancties tegen Rusland. Dat zijn politieke besluiten, die buiten het domein van het monetaire beleid liggen. Een renteverhoging of beëindiging van het opkoopprogramma zal deze problemen niet oplossen. Sterker nog, het brengt juist meer onrust in de markt. En niet alleen op het economische, maar ook op het politieke domein. De spaarzame Duitser wordt opnieuw benadeeld en de Italiaan wordt geholpen. Slecht begrotingsbeleid wordt beloond. Alles om maar te voorkomen dat het vertrouwen in de muntunie vervliegt. Deze vlucht naar voren zal het vertrouwen in de euro op den duur verzwakken en spaarders richting alternatieven bewegen, zoals edelmetalen.

Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

 Holland Gold YouTubeKijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal

Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Joris Beemsterboer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.

 

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Ontvang wekelijks de laatste analyses over de goudmarkt, macro-economie en het financiële systeem.
Joris Beemsterboer
Cookie-voorkeuren

Holland Gold maakt gebruik van functionele en tracking cookies om o.a. uw gebruikservaring op de website te verbeteren, content te personaliseren en advertenties.

Lees meer over ons cookiebeleid.
Wij geven om uw privacy

U kunt uw cookie-voorkeuren instellen door de verschillende hieronder beschreven cookies te accepteren of te weigeren

Noodzakelijk

Met voorkeurscookies kan een website informatie onthouden die de manier verandert waarop de website zich gedraagt of eruit ziet, zoals uw voorkeurstaal of de regio waarin u zich bevindt.

Vereist
Voorkeuren

Met voorkeurscookies kan een website informatie onthouden die de manier verandert waarop de website zich gedraagt of eruit ziet, zoals uw voorkeurstaal of de regio waarin u zich bevindt.

Statistieken

Statistische cookies helpen website-eigenaren te begrijpen hoe bezoekers omgaan met websites door anoniem informatie te verzamelen en te rapporteren.

Marketing

Marketingcookies worden gebruikt om bezoekers op verschillende websites te volgen. Het is de bedoeling advertenties weer te geven die relevant en aantrekkelijk zijn voor de individuele gebruiker en daardoor waardevoller voor uitgevers en externe adverteerders.